ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΚΡΟ ΠΟΔΙ

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) προκαλεί σ’ ένα μεγάλο ποσοστό διαβητικών σοβαρά προβλήματα στα πόδια, που σε ακραίες και παραμελημένες περιπτώσεις μπορεί να φτάσουν στον ακρωτηριασμό.

Οι επιπτώσεις στα πόδια είναι συνέπεια από:

Βλάβες αρτηριών: Προκαλούν κρύο και λείο δέρμα, αλλοιώσεις στα νύχια, επιφανειακές εξελκώσεις στα δάκτυλα και βαθιές εξελκώσεις στη φτέρνα, που πονούν χαρακτηριστικά. επίσης, πόνο στη γάμπα κατά το περπάτημα, που αναγκάζει το άτομο να σταματά συχνά. Σε ακραίες καταστάσεις, προκαλείται γάγγραινα τμημάτων δακτύλων ή και του ποδιού, που, αναλόγως αν είναι υγρά ή ξηρά, απαιτεί άμεσα ή όχι τόσο άμεσα ακρωτηριασμό.

Βλάβες νεύρων: Συνήθως περιορίζονται κάτω από τα γόνατα. Προκαλείται κυρίως βλάβη των αισθητικών νεύρων. Ξεκινά από διαταραχή της αίσθησης της δόνησης, της θέσης των αρθρώσεων στο χώρο και της διάκρισης θερμοκρασίας. Αυτά μπορεί κανείς να μην τα καταλάβει, αλλά μια ιατρική εξέταση τα αποκαλύπτει. Αργότερα εμφανίζεται μούδιασμα, ξηρότητα και φουσκάλες, εγκαύματα, εξελκώσεις και ρωγμές δέρματος, που δεν πονούν χαρακτηριστικά, λόγω τοπικής πίεσης συνήθως σε υποδήματα. Όταν οι βλάβες προχωρήσουν και σε κινητικά νεύρα, προκαλείται σφυροδακτυλία, με αύξηση της καμάρας του ποδιού, που επίσης προδιαθέτει σε εξελκώσεις του πέλματος, λόγω αυξημένης πίεσης. Μια σπάνια επιπλοκή είναι η νευροπαθητική άρθρωση, όπου μετά από ένα διάστρεμμα ή ένα κάταγμα ολόκληρες αρθρώσεις καταστρέφονται και, βαθμιαία, χάνεται η αρχιτεκτονική του αστραγάλου και του ποδιού.

Ελαττωμένη αντίσταση σε λοιμώξεις: Οφείλεται στην επίδραση του διαβήτη στα λευκά αιμοσφαίρια, αναισθησία σε τοπικό τραυματισμό και την τοπική ισχαιμία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι και ένα μικρό κόψιμο μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα σε εξέλκωση ή και προσβολή του οστού που μπορεί να φτάσει στον ακρωτηριασμό.

Οστεοπόρωση: Μπορεί να προκληθούν κατάγματα από τραυματισμό μικρότερου μεγέθους από ό,τι συνήθως απαιτείται.

Όλα αυτά δεν εμφανίζονται πάντα, αλλά ο ασθενής με ΣΔ πρέπει να προσέχει και να αναζητά ιατρική βοήθεια, όταν δει ύποπτα σημάδια.

Θεραπευτική Αγωγή

Ο κύριος στόχος της θεραπείας είναι η πρόληψη και επιτυγχάνεται με καλή υγιεινή των ποδιών, κατάλληλα υποδήματα και καθημερινή αυτοεξέταση των ποδιών.

Επίσης, αυστηρή υπακοή για ρύθμιση του σακχάρου του αίματος και συχνός έλεγχος για πρώιμα σημάδια αρτηριακών και νευρικών βλαβών του ποδιού, ώστε να είναι δυνατή η πρώιμη αντιμετώπισή τους.

Εξέταση των ποδιών για κοκκινίλες, φουσκάλες ή οποιοδήποτε άλλο ασυνήθιστο εύρημα πρέπει να γίνεται, καθημερινά, από τον ίδιο τον ασθενή. Πρέπει να κοιτάζει και ανάμεσα στα δάκτυλα και με ένα καθρέφτη και τις σόλες των ποδιών του. Αυτό πρέπει, ιδίως, να γίνεται όταν φοράμε καινούργια υποδήματα.

Πλύσιμο πρέπει να γίνεται με μαλακό σφουγγάρι, ήπιο σαπούνι και χλιαρό νερό. Προσοχή χρειάζεται, όταν δοκιμάζουμε το νερό, να το κάνουμε με τον αγκώνα μας ή με θερμόμετρο και όχι με τα πόδια μας. Ακολούθως, τα στεγνώνουμε με καθαρή πετσέτα μαλακά και χωρίς να τα τρίβουμε και ανάμεσα στα δάχτυλα. Αν το δέρμα είναι ξερό, μπορούμε να χρησιμοποιούμε μια ενυδατική κρέμα, ποτέ όμως ανάμεσα στα δάχτυλα.

Κόψτε τα νύχια με ευθύ νυχοκόπτη και μην κόβετε τις γωνίες. Καλύτερα να χρησιμοποιείτε συχνά λίμα, ώστε να μειώνετε το μέγεθος τους.

Αν έχετε «κάλους» μην τους κόβετε με ξυράφι και μην χρησιμοποιείτε διάφορα υγρά, που κυκλοφορούν για αυτό το λόγο. Καλό θα είναι να το αναφέρετε στο γιατρό σας, γιατί είναι μια προειδοποίηση ότι ίσως χρειάζεται αλλαγή ή τροποποίηση των υποδημάτων σας.

Μην κυκλοφορείτε χωρίς υποδήματα.

Φοράτε κάλτσες από βαμβάκι ή φυσικές ίνες και όχι συνθετικές, για καλή αναπνοή του ποδιού. Η ύφανση πρέπει να είναι ομοιόμορφη, χωρίς τρύπες, μεγάλες ραφές, ρίγες, λάστιχα στο άνω πέρας ή καλτσοδέτες.

Τα υποδήματα πρέπει να είναι ευρύχωρα, με μαλακές απορροφητικές των κραδασμών και αντιολισθητικές σόλες, από δέρμα και όχι συνθετικά υλικά. Αν υπάρχει νευροπάθεια ή παραμορφώσεις, χρειάζεται να γίνουν ειδικές διαμορφώσεις, όπως για υποστήριξη της καμάρας, ανακούφιση πίεσης σε κάποια περιοχή κ.ά. Αυτό προϋποθέτει υποδήματα με μεγαλύτερο βάθος του συνήθους.

Μην φοράτε ανοιχτά υποδήματα, όπως σανδάλια, σαγιονάρες που δεν είναι σταθερά, γλιστρούν εύκολα και πιέζουν τα δάχτυλά σας. Αν αναπτυχθούν εξελκώσεις, τότε χρειάζεται ιατρική βοήθεια. Συνήθως επουλώνονται με συχνές αλλαγές και ειδικά φάρμακα, που απομακρύνουν νεκρούς ιστούς και μικροοργανισμούς. Μερικές φορές, όμως, χρειάζεται χειρουργικός καθαρισμός.

Οι επεμβάσεις διόρθωσης των παραμορφώσεων του άκρου ποδός και της ποδοκνημικής (κότσια, σφυροδακτυλίες, γαμψοδακτυλίες, νεύρωμα  Morton, αρθροσκόπηση ΠΔΚ και μεταφορές τενόντων) μπορούν να πραγματοποιηθούν με τοπική αναισθησία (block):

• με ημερήσια νοσηλεία (όχι νοσηλεία στο νοσοκομείο)
• με άμεση φόρτιση χωρίς βακτηρίες
• με γρήγορη αποθεραπεία
• ανώδυνα
• με σχεδόν μηδενικό ποσοστό υποτροπής